Nedir bu WEC?
WEC, Automobile Club de l’Ouest (ACO) tarafından düzenlenen ve Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) çatısı altında yürütülen bir dayanıklılık yarışı kategorisidir. 2011’de sona eren Uluslararası Le Mans Kupası’nın yerini almak üzere 2012 yılında ortaya çıkan bu serinin geçmişi aslında çok daha eskilere dayanıyor.
WEC’in kökleri 1953’ten 1992’ye kadar düzenlenen Dünya Spor Otomobil Şampiyonası’na (WSC) kadar uzanıyor. 1992 yılının ardından varlığı olaylı bir şekilde sona eren WSC’den sonra 20 yıl boyunca dayanıklılık yarışları farklı kupalar ve seriler halinde devam etti.
Tüm bu seriler, 2012 yılında WEC çatısı altında toplandı ve bugünkü seri karşımıza çıktı.
WEC, tıpkı önceki seriler gibi çok sınıflı yarış formülünü uyguluyor. Prototip araçlar ve GT araçları aynı anda yarışıyor ve her kategorinin kendi sınıflandırması var.
Macerasına LMP1, LMP2, GTE PRO ve GTE AM sınıflarıyla başlayan WEC zaman içerisinde değişen regülasyonlar sonucunda 2024 yılında Le Mans Hypercar (LMH) ve LMGT3 olmak üzere iki sınıfa sahip olacak. (Le Mans 24 Saat’te ise buna ek olarak LMP2 araçları da yarışacak.)
WEC’de kimler yarışmakta?
WEC’nin başlangıç sezonunda Audi ve Toyota fabrika ekipleri LMP1’de yarışıyordu. Bu üreticilere ek olarak güçlü bir üretici olan Porsche, 2014 yılında WEC’e katıldı. Üç adet büyük üreticiye sahip olan WEC, bu sayede büyük bir ivme kazandı.
Fakat 2015’te VAG’ın yaşadığı Dieselgate skandalı, VAG bünyesinde yarışan Audi ve Porsche’yi de ciddi manada etkiledi. Bunun neticesinde 2016 sonunda Audi, 2017 sonunda ise Porsche’nin WEC’den çekilmesiyle Toyota tek fabrika takımı olarak kaldı.
Tek büyük üretici ile geçmişe kıyasla daha monoton yarışlara ev sahipliği yapan WEC, LMP1 regülasyonlarının üreticileri maddi açıdan zorlaması nedeni ile de spora yeni üreticileri katmakta zorluk çekiyordu. LMP1 formülü o kadar maliyetli hale gelmişti ki bir LMP1 projesi neredeyse ortalama bir F1 aracı kadar maddi kaynak gerektiriyordu.
Üreticiler ise bu kadar yüksek bir maliyeti WEC gibi henüz birkaç yıllık bir seriye aktarmayı doğal olarak uygun görmediler. ACO; bu sorunu düzeltmek, seriye rekabet ve prestij katmak adına yeni bir araç regülasyonu üzerine çalışmalara başladı.
Bu çalışmalar sonucunda uygulanmaya başlanan Hypercar formülü 2021 yılında hayatımıza girdi. Esasında bu konseptin 2020 yılında başlaması gerekiyordu fakat dünyayı etkisi altına alan COVID-19 nedeni ile süreç ertelendi.
2021 yılında gördüğümüz ilk Hypercar’lar Toyota GR010 ve Glickenhaus SCG LMH 007 idi. Bu araçlara ek olarak yarışan Alpine ise Oreca LMP2 şasisini baz alan Rebellion R13’ün farklı bir versiyonunu kullanıyordu. Teknik açıdan bir Hypercar olmayan bu aracın yarışmasına rekabetin sağlanması için izin verildi.
Hypercar formülüne rağbet gösteren üreticiler WEC’e adeta akın etti. 2023 yılı itibarıyla Hypercar kategorisinde yarışan Toyota, Porsche, Ferrari, Peugeot, Cadillac gibi üreticilere ek olarak 2024 sezonu ile beraber spora Lamborghini, BMW, Alpine ve Isotta da katılacak.
WEC’de kaç kategori var?
Hypercar kategorisinin uygun maliyetli oluşu, üreticilerin bu konsepte sıcak bakması ve müşteri takımlarına da araç satmaları gibi faktörlerin etkisi ile LMP2 sınıfı yolun sonuna geldi. Vector Sport, Alpine, Jota ve Richard Mille gibi takımlarım tamamı ya bir LMH üreticisine müşteri oldu ya da kendi Hypercar’ını üretti.
Fakat yine de LMP2 defteri WEC için tamamen kapanmış değil. 2024 Le Mans 24 saat yarışına özel olarak LMP2 araçlarını göreceğiz. Bunun dışında ise LMP2 araçları ALMS ve ELMS gibi serilerde yarışmaya devam edecek.
WEC’in GT macerası ise yola GT2 araçlarının bir miktar modifiye edilerek GTE olarak homologe edilmesi ile başladı. Uzun yıllar boyunca bol sayıda üreticinin yarıştığı bu kategoride Aston Martin, Ferrari, Ford, Corvette, Porsche gibi pek çok marka kozlarını paylaştı.
Kendi içerisinde GTE PRO ve GTE AM olarak ikiye bölünen bu sınıf, bu ayrımı yapmak adına pilot lisanslarını baz alıyordu. GTE PRO klasmanında genel olarak Platinum lisanslı fabrika pilotları yarışırken GTE AM sınıfında centilmen sürücüler de yarışabiliyordu.
Fakat son yıllarda GTE sınıfı da üretici bulma açısından sorun yaşamaya başladı. Öyle ki, GTE PRO klasmanı son yıllarında en kalabalık gridin yer aldığı Le Mans’da bile 7 araçlık bir gride sahipti. Bunun sonucunda ise 2022 yılı sonunda GTE PRO kategorisi sonlandırıldı. Hypercar üretmek isteyen Porsche ve Ferrari, daha fazla kaynak bulmak amacıyla GTE PRO programlarına son vererek pilotlarını Hypercar’a terfi ettirdi.
Buna rağmen GTE AM kategorisi 2023 yılında da devam etti. Ancak 2024 yılından itibaren GTE araçları yerine GT3 araçları kullanılacak ve yeni kategorinin adı LMGT3 olacak. LMGT3 kategorisinde kota hakları öncelikli olarak Ferrari ve Porsche gibi Hypercar üreten markalara verilecek.
LMGT3 kategorisi, halihazırda yarışmakta olan GT3 araçlarını baz alıyor. DTM, çeşitli GT3 serileri ve SRO’dan görmeye alışkın olduğumuz GT3 araçları böylece WEC’de de yarışabilecek. Bu sayede GT klasmanında da üretici sorunu yaşanmayacak.
